Wstęp..........................................................................................................................................7
Rozdział I
ZARYS PROBLEMATYKI BEZPIECZEŃSTWA KULTUROWEGO
1.1. Wprowadzenie................................................................................................................12
1.2. Znaczenie badań w obszarze bezpieczeństwa kulturowego.................................22
1.3. Kultura w systemie bezpieczeństwa narodowego....................................................27
1.4. Definicja kultury w aspekcie bezpieczeństwa kulturowego....................................31
1.5. Społeczne kategorie bezpieczeństwa kulturowego – ważniejsze przykłady.......36
1.5.1. Środowisko społeczno-kulturowe........................................................................36
1.5.2. Pogranicze..............................................................................................................37
1.5.3. Tożsamość – narodowość – etniczność.............................................................42
1.5.4. Kapitał grupy społecznej......................................................................................48
1.6. Antropologiczne kategorie bezpieczeństwa kulturowego
– ważniejsze przykłady...............................................................................................49
1.6.1. Agresja antropologiczna........................................................................................49
1.6.2. Obrona antropologiczna........................................................................................51
1.6.3. Szpiegostwo antropologiczne..............................................................................52
Rozdział II
KSZTAŁTOWANIE SIĘ STRUKTUR SPOŁECZNYCH WARMII
2.1. Wprowadzenie...............................................................................................................55
2.2. Warmia w latach 1945–2020......................................................................................56
2.2. „Święta Warmia” jako wspólnota kulturowo-religijna..............................................60
2.3. Strategiczne znaczenie Prus Wschodnich...............................................................62
2.4. Naturalizacja kulturowa Warmii – strategia PRL-owska..........................................64
2.5. Antropologia stosowana w stronę antropologii wojskowej.....................................74
2.5.1. Naturalizacja kulturowa Warmii – przykłady empiryczne.................................80
2.5.2. Zacieranie kultury materialnej..............................................................................81
2.5.3. Nasycenie przestrzeni społecznej artefaktami symbolicznymi......................86
Rozdział III
ZAŁOŻENIA BADAWCZE i METODOLOGIA BADAŃ
3.1. Wprowadzenie...............................................................................................................91
3.2. Przedmiot badań..........................................................................................................92
3.3. Cel badań.....................................................................................................................93
3.4. Założenia badawcze...................................................................................................94
3.5. Metody, techniki i narzędzia badawcze...................................................................102
3.5.1. Historia mówiona..................................................................................................102
3.5.2. Analiza jakościowa danych................................................................................105
3.5.3. Formalna Analiza Konceptualna........................................................................106
3.6. Ankiety z pytaniami otwartymi..................................................................................108
3.7. Charakterystyka badań..............................................................................................109
3.7.1. Struktura płci.........................................................................................................109
3.7.2. Struktura wiekowa...............................................................................................109
3.7.3. Struktura wykształcenia.......................................................................................110
3.7.4. Miejsce zamieszkania............................................................................................111
Rozdział IV
ZAGROŻENIA BEZPIECZEŃSTWA KULTUROWEGO WARMII W ŚWIETLE
BADAŃ WŁASNYCH
4.1. Wprowadzenie..............................................................................................................112
4.2. Zagrożenia wewnętrzne – wyniki badań (wybrane przykłady).............................112
4.2.1. Dobre Miasto – murale i tablice informacyjne....................................................113
4.2.2. Lidzbark Warmiński – nazewnictwo ulic............................................................115
4.2.3. Barczewo – nieostrość semantyczna tablic pamiątkowych............................117
4.2.4. Reszel, Biskupiec, Frombork – zastępowanie faktów historycznych
narracją zideologizowaną...................................................................................119
4.2.5. Postrzeganie kultury regionalnej.......................................................................128
4.2.6. Podsumowanie i prognozy.................................................................................136
4.3. Zagrożenia zewnętrzne – wyniki badań (wybrane przykłady).............................147
4.3.1. Granica – pogranicze – wymiar prawno-społeczny w kontekście
geograficznym......................................................................................................147
4.3.2. Kontakty językowe..............................................................................................152
4.3.3. „Kultura granicy” – dwie strony medalu............................................................155
4.3.4. „Wojna pomnikowa” – wojna propagandowa...................................................158
4.3.5. Podsumowanie i prognozy.................................................................................167
4.4. Potencjalne zagrożenia bezpieczeństwa kulturowego Warmii.............................174
Rozdział V
ANTROPOLOGICZNA KONCEPCJA MODELU BEZPIECZEŃSTWA
KULTUROWEGO WARMII
5.1. Wprowadzenie.............................................................................................................189
5.2. Antropologia jako narzędzie badawcze w naukach o bezpieczeństwie..............190
5.3. Propozycja antropologicznego modelu bezpieczeństwa kulturowego Warmii..195
5.3.1. Struktura organizacyjna antropologicznego zespołu badawczego...............195
5.3.2. Zadania operacyjne.............................................................................................196
5.3.3. Szpiegostwo i kontrwywiad antropologiczny..................................................198
5.4. Monitorowanie poziomu bezpieczeństwa kulturowego Warmii...........................210
Zakończenie...........................................................................................................................215
Spis tabel................................................................................................................................219
Spis rysunków.......................................................................................................................220
Spis fotografii..........................................................................................................................221
Bibliografia.............................................................................................................................226
Aneks......................................................................................................................................244