Adam Tokarczyk jest autorem opracowania „Użycie siły wojskowej w czasie pokoju przez Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej. Wybrane problemy.” Podjęta problematyka bez wątpienia warta jest omówienia, szczególnie pod względem podstaw prawnych. Autor szczegółowo analizuje możliwość użycia sił zbrojnych na lądzie, w przestrzeni powietrznej, w ochronie żeglugi i portów morskich, przypadki współdziałania Sił Zbrojnych RP ze Strażą Graniczną i Policją, a także wskazuje na uprawnienia wojska w poszczególnych stanach nadzwyczajnych i sytuacji kryzysowej. Co jednak istotne, Autor skupia się na możliwości użycia uzbrojenia i środków przymusu bezpośredniego przez żołnierzy, wykonujących zadania w ramach wsparcia układu pozamilitarnego w czasie pokoju. Na podkreślenie zasługuje bogaty przegląd orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego i wyroków Sądu Najwyższego wykorzystanych w pracy, do których Autor odnosi się w zakresie użycia i wykorzystania broni przez Siły Zbrojne RP. Należy zgodzić się z Autorem, że konieczne jest podjęcie prac legislacyjnych, mających na celu wypełnienie luk prawnych w zakresie użycia broni przez żołnierzy, a także wprowadzenie definicji legalnych oraz – co Autor podkreśla – niezbędne jest ujednolicenie definicji i dostosowanie ich do terminów używanych w dokumentach NATO. Książka z całą pewnością stanowi kompendium wiedzy na temat użycia Sił Zbrojnych RP w czasie pokoju, opisując całe spektrum sytuacji, włącznie z ich działaniem w stanach nadzwyczajnych i sytuacjach kryzysowych.
Z recenzji dr Malwiny Ewy Kołodziejczak
Książka Adama Tokarczyka stanowi wartościową pozycję podejmującą problematykę użycia Sił Zbrojnych RP o charakterze pozaobronnym w czasie pokoju, gdy inne możliwości (siły, służby) okażą się lub mogą się okazać niewystarczające. Autor rzetelnie scharakteryzował obecny stan prawny oraz orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego i wyroki Sądu Najwyższego dotyczące użycia uzbrojenia i środków przymusu bezpośredniego przez żołnierzy wykonujących zadania w ramach wsparcia władz cywilnych i społeczeństwa w czasie pokoju. Wskazuje tym sposobem na obecny stan rzeczy, organizację i procedury działania, nie zaniedbując przy tym wskazania luk prawnych utrudniających sprawne użycie sił wojskowych, a przede wszystkim użycie siły i środków przymusu bezpośredniego. Adam Tokarczyk zwraca też uwagę na niedostatki w przygotowaniu żołnierzy i jednostek organizacyjnych sił zbrojnych do realizacji zadań ratowniczych i humanitarnych. Na bazie tych rozważań sformułował wartościowe wnioski odnoszące się do usunięcia niedostatków (luk) w systemie prawnym, wprowadzenia definicji legalnych, z wykorzystaniem dorobku terminologicznego w dokumentach strategicznych NATO. Jest to wartościowa, godna polecenia książka, przydatna w szkoleniu wojsk, straży, służb i inspekcji oraz kadr administracji publicznej organizujących wspólne działania w przedmiotowym zakresie. Godna jest też polecenia w kształceniu na uczelniach wyższych na kierunkach bezpieczeństwo narodowe, wewnętrzne, zarządzanie kryzysowe i wielu innych.
Z recenzji prof. dr. hab. inż. Waldemara Kitlera
